11. Bezpieczeństwo uczniów i nauczycieli – zagrożenia w czasach epidemii

A. Bezpieczeństwo uczniów i nauczycieli w pracy online

Warto, aby wychowawcy i pedagodzy zwrócili także uwagę na aspekty bezpieczeństwa w pracy online uczniów.
We wskazaniach UNIEF dla właściwego przebiegu nauczania zdalnego czytamy ( zalecenie 5)
W sytuacji codziennego korzystania ze zdalnej formy komunikacji niezwykle istotnym jest, aby zagwarantować wszystkim uczestnikom procesu dydaktycznego jak najwyższe standardy
bezpieczeństwa. Oznacza to: zapewnienie odpowiednio zabezpieczonego sprzętu, przekazanie wiedzy na temat niebezpieczeństw, z którymi można się spotkać w sieci, uczulenie na próby wyłudzenia danych osobowych, przekazanie wiedzy, jak reagować w przypadku wykrycia zagrożeń czy gdzie zwrócić się po pomoc oraz omówienie zasad „net-etykiety”.
Wsparciem dla nauczycieli może być poradnik Jak bezpiecznie prowadzić lekcje online.
Poradnik wychodzi naprzeciw palącej potrzebie nauczycieli bezpiecznego prowadzenia lekcji online oraz zapobiegania negatywnym zjawiskom i zachowaniom oraz interweniowania w przypadku ich pojawienia się w trakcie lekcji online , takich jak cyberprzemoc wobec uczniów i nauczycieli czy naruszenia praw i norm społecznych, zakłócanie prowadzenia zajęć.

Poradnik zawiera praktyczne wskazówki dla nauczycieli : 

- Jak wprowadzić ( po ustaleniu z uczniami) zasady bezpiecznego prowadzenia lekcji online?
- Z jakich bezpiecznych platform i narzędzi do prowadzenia lekcji online skorzystać?
- Jak zapobiec możliwym (i realnie występującym ) zachowaniom, zagrażających bezpieczeństwu pracy nauczycieli i uczniów (różne przejawy przemocy rówieśniczej online, cyberprzemocy wobec nauczycieli, publikowanie niedozwolonych treści( patotreści) innych niedozwolonych lub negatywnych zachowań ?

B. Problemy i zagrożenia, ryzykowne zachowania uczniów
Czas epidemii, izolacji społecznej uczniów i zdalnego nauczania może także niestety sprzyjać zachowaniom ryzykownym uczniów, zagrażających ich zdrowiu fizycznemu i psychicznemu, tworząc lub pogłębiając istniejące problemy.

Należy zwrócić uwagę na następujące niekorzystne zjawiska i przeciwdziałać im :

• Zwiększenie ilości czasu spędzanego przez uczniów przy ekranach (laptopy, komputery, Internet, smartfony, telewizja ) i negatywne konsekwencje tego dla zdrowia uczniów
• Zwiększony kontakt z komputerem i Internetem zwiększa ryzyko kontaktu ze szkodliwymi i/lub uzależniającymi treściami, pornografia, przemoc, „pototreści”, wulgaryzmy)*
• Nadużywanie czy problemowe używanie przez uczniów gier komputerowych
• Nadmierne używanie portali społecznościowych
• Narażenie na „hejt’ i cyberprzemoc w Inernecie, także w czasie lekcji zdalnych – patrz jak sobie z tym radzić - Poradnik Jak prowadzić bezpiecznie lekcje online
• Niekonstruktywne sposoby radzenia sobie z emocjami i trudnościami – nadużywanie leków, alkohol, nikotyna, używanie substancji psychoaktywnych
• Wzrost przemocy w domu, w rodzinach dysfunkcjonalnych, problemowych
• Ryzyko zachowań agresywnych wobec osób chorych – stygmatyzacja, wykluczanie
• Nasilenie problemów psychicznych jako konsekwencje długotrwałego bądź silnego stresu i traumatycznych wydarzeń, depresja, ryzyko zachowa autoagresywnych
• Osłabienie relacji lub zerwanie więzi społecznych (samotność, konflikty)
• Brak udziału uczniów w nauce zdalnej – wypadnięcie z sytemu edukacji
• Pogłębienie się nierówności w dostępie do edukacji
• Pogorszenie się dostępu do opieki medycznej i psychologicznej i w efekcie pogorszenie stanu zdrowia uczniów* Warto zwrócić uwagę na kampanię społeczną- #ZglosTo – Rzecznika Praw Obywatelskich i Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę przeciwko szkodliwym treściom w Internecie

Warte polecenia są także najnowsze publikacje ORE :

1. Poradnik dla nauczycieli. Rola pracowników oświaty w promocji zdrowia psychicznego i w zapobieganiu zachowaniom autodestrukcyjnym u młodzieży
2. Poradnik dla rodziców. Rola rodziców i osób bliskich w promocji zdrowia psychicznego i w zapobieganiu zachowaniom autodestrukcyjnym u młodzieży
3. Zagrożenia w Internecie. Zapobieganie i reagowanie