Image
Image
Image
Image

KWIECIEŃ MIESIĄCEM WIEDZY O AUTYZMIE

Światowy Dzień Świadomości Autyzmu jest obchodzony corocznie 2 kwietnia we wszystkich krajach wspólnoty ONZ.

autyzm2Ogólnoświatowa inicjatywa Na niebiesko dla autyzmu (LIGHT IT UP BLUE) rozpoczyna obchody światowego miesiąca wiedzy o tym zaburzeniu. Celem akcji jest pomoc w zrozumieniu tego zaburzenia i uwrażliwienie innych na problemy dotkniętych nim osób i ich rodzin.

Obecnie coraz więcej mówi się o autyzmie, a znakiem solidarności z osobami cierpiącymi na to zaburzenie stał się kolor niebieski. Dlaczego akurat kolor niebieski? Na ten temat istnieje wiele domysłów. Kolor niebieski to kolor niewinności, nadziei, ale również kolor kojarzony z chłopcami, a wśród dzieci autystycznych jest znacznie więcej chłopców niż dziewczynek.

Data 02 kwietnia ma dać osobom z autyzmem i ich rodzinom nadzieję na lepsze życie. To ważne, żebyśmy w tym dniu pokazali, że jesteśmy otwarci na osoby z autyzmem. Każdy może wyrazić swoją solidarność oświetlając budynek na niebiesko, dodać niebieski kolor do ubrania, propagować logo akcji w Internecie (np. na Facebooku), a także wesprzeć finansowo organizacje działające na rzecz osób z autyzmem (np. przekazując im 1% podatku lub darowiznę). My jako nauczyciele również dołączyliśmy do akcji i z dumą wspieramy tę inicjatywę! Jak podkreśla Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych: osoby z autyzmem są równe wobec prawa i przysługują im wszystkie prawa człowieka i podstawowe wolności. Motto towarzyszące tej akcjI:

AUTYZM poznaj, zrozum i zaakceptuj!

Zapraszamy do zapoznania się z krótkimi filmikami na YouTube:

 

Charakterystyka mowy osób z autyzmem
Komunikacja werbalna jest najdoskonalszym sposobem komunikowania się. W grupie dzieci z deficytami rozwojowymi ta możliwość jest często ograniczona, co wiąże się z dużym zróżnicowaniem rozwoju, umiejętności i sposobów porozumiewania się (Minczakiewicz, 2001, s. 26). Zaburzenia mowy u osób z autyzmem są zróżnicowane. Rozwój mowy zazwyczaj jest opóźniony od kilku miesięcy poprzez kilkanaście miesięcy, aż w końcu po całkowity brak mowy. Nieprawidłowy rozwój mowy jest najczęstszą przyczyną budzącą niepokój rodziców. Rozwój mowy u dzieci z autyzmem jest nieharmonijny i jest własnością indywidualną. Od opanowania języka z opóźnieniem, poprzez regres lub zahamowanie bądź zaburzenie rozwoju, aż po niezdolność przyswojenia mowy, czyli jej brak (Bobkowicz-Lewartowska, 2005, s. 57).
Opanowanie języka na dobrym poziomie nie jest współmierne z jego użyciem do komunikacji. Najczęściej problemem nie jest umiejętność budowania zdań i niepoprawna artykulacja, ale wykorzystanie mowy stosowanie do sytuacji społeczno-komunikacyjnej (Markiewicz, 2004, s. 104). Trudności zauważalne są zarówno na poziomie nadawczym, jak i odbiorczym w procesie nawiązywania i podtrzymywania interakcji społecznych. Wiąże się to z zaburzeniem pragmatycznego aspektu komunikacji. Deficyty z zakresie komunikacji przekładają się na funkcjonowanie dziecka w sferze społecznej. Hanna Olechnowicz stwierdza, że cechą charakterystyczną, jaką można przypisać dziecku ze spektrum autyzmu jest postawa od ludzi i świata. Dzieci te bywają pogodne i umieją się cieszyć, ale zarazem ich zachowania cechują się autostymulacjami, trudnością w nawiązywaniu i podtrzymywaniu relacji, zaburzeniami spostrzegania, a przede wszystkim mowy (2012, s. 24). Ponadto mowa osób z autyzmem charakteryzuje się zaburzeniami treści i formy przekazu w zakresie intonacji, tempa, rytmu i akcentu. Często opisywana jest jako monotonna i stereotypowa, a ton wypowiedzi jako charakterystyczny dla zdań pytających. U większości osób występuje echolaliczne powtarzanie zwrotów, wyrazów, zdań. Pojawiają się błędy w strukturze gramatycznej. Mogą pojawić się nieprawidłowości fonetyczne pod względem artykulacyjnym, choć zasadniczo, mimo opóźnionego rozwoju mowy, artykulacja jest prawidłowa. Słownictwo cechuje przewaga rzeczowników i czasowników oraz zmniejszenie liczby przymiotników, liczebników, zaimków osobowych i przyimków (Bigas, 2012, 372). Język osób z autyzmem często jest odbierany, jako zbyt formalny, dojrzały lub nieanalogiczny do wieku. Jednocześnie zauważa się zaburzenia aspektu niewerbalnego, tzn. występują nieprawidłowości w obrębie rozumienia i stosowania mimiko, gestykulacji i prozodii mowy. Wszelkie te nieprawidłowości przekładają się na trudności w odbiorze i rozumieniu, zwłaszcza komunikatów niewyrażonych wprost (Szafrańska, Klonowska-Senderska, 2013, 87).
Respektując wszelkie uwarunkowania rozwoju mowy i komunikacji osób ze spektrum autyzmu przy planowaniu program oddziaływań logopedycznych należy w celach uwzględnić kształtowanie kompetencji językowych, ale nie można zapominać o kształtowaniu kompetencji i sprawności komunikacyjnej (Panasiuk, 2016, s. 228). Proces terapeutyczny osób z autyzmem w głównej mierze ma prowadzić do rozwijania umiejętności komunikacyjnych pozwalających na jak najpełniejsze funkcjonowanie społeczne. Efekty terapii powinny być wyznaczane indywidualnie dla każdej osoby, ze szczególnym uwzględnieniem jego cech, możliwości i ograniczeń. W terapii logopedycznej zaleca się stosowanie procesu dwutorowości. Polega on na tym, że pierwszym, priorytetowym etapem jest kształtowanie kompetencji komunikacyjnej, a dopiero później zaleca się skupienie na kształtowaniu kompetencji językowej. Pojęcie kompetencji komunikacyjnej uwydatnia społeczno-poznawcze źródło nabywania mowy oraz jej funkcjonalną i pragmatyczną specyfikę, a ponadto aktywną rolę samego dziecka w procesie nabywania mowy (Twardowski, 2002, s. 102). Kompetencję komunikacyjną najzwięźlej można prezentować, jako wiedzę na temat użycia języka w grupie społecznej (Czaplewska, Kaczorowska-Bray, 2005, s. 448). Przyjmować można, że komunikacyjne czynności umysłowe, a więc sprawność systemowa i społeczna sprawność komunikacyjna, należą do sfery sprawności realizacyjnych i stanowią o sposobach korzystania z ukształtowanych w umyśle kompetencji (Przybyla, 2015, s. 322-323). Z kolei kompetencją językową jest nieświadoma wiedza pozwalająca nadawcy tworzyć i rozumieć coraz więcej nowych zdań. Ponadto dozwala parafrazowanie, rozpoznawanie wieloznaczności oraz selekcjonowanie zdań poprawnie zbudowanych gramatycznie od niepoprawnych (Czaplewska, 2015, s. 87-88).
Porównując kompetencja komunikacyjna to zdolność do efektywnego porozumiewania się z drugim człowiekiem za pomocą języka w obrębie grupy społecznej. Z kolei kompetencja językowa jest nieuświadomioną wiedzą do użycia języka zgodnie z przyjętymi i obowiązującymi regułami (Błeszyński, 2014, s. 46-47).
Ważniejsze publikacje:
Bigas, U. (2012). Autyzm – charakterystyka zaburzeń językowych w autystycznym spectrum zaburzeń. W: S. Grabias. M. Kurkowski (red.), Logopedia. Teoria zaburzeń mowy. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Błeszyński J. J. (2014). Rozwój komunikacji – mowy i języka – w różnych ujęciach teoretycznych. W: D. Baczała. J. J. Błeszyński (red.), Metody komunikacji alternatywnych
i wspomagających. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Bobkowicz-Lewartowska, L. (2005). Autyzm dziecięcy. Zagadnienia diagnozy i terapii. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Markiewicz, K. (2004). Możliwości komunikacyjne dzieci autystycznych. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Olechnowicz, H. (2012). Jak uwolnić w dzieciach z autyzmem wrodzone wzorce przywiązania? W: H. Olechnowicz. R. Wiktorowicz (red.), Dziecko z autyzmem. Wyzwalanie potencjału rozwojowego. Warszawa: PWN.
Panasiuk, J. (2016). Specyficzne zaburzenia rozwoju mowy w diagnozie i terapii logopedycznej. W: K. Kaczorowska-Bray, S. Milewski (red.), Wczesna interwencja logopedyczna. Gdańsk: Harmonia Universalis.
Twardowski, A. (2002). Kształtowanie dialogowej kompetencji komunikacyjnej u uczniów niepełnosprawnych intelektualnie. Kalisz-Poznań: Instytut Pedagogiczno-Artystyczny UAM

Opracował
Łukasz Ubożak
pedagog szkolny

Stowarzyszenie "Knieja"

deklaracja

feedback
Image
feedback

Platfoma MOODLE

Image

Dziennik elektroniczny VULCAN

Image
feedback

Jubileusz 50-lecia Zespołu Szkół Leśnych w Zagnańsku

ZSL Zagnańsk "Okiem ucznia"

100 dni do matury Technikum Leśne Zagnańsk hotel grafit trailer teledysk

Rykowisko 2016 Zagnańsk.

Rykowisko 2017 ZSL Zagnańsk

Rykowisko 2018 ZSL Zagnańsk

Rykowisko 2019 ZSL Zagnańsk

Noc bibliotek 2021

XII EDYCJA MAŁOPOLSKIEGO KONKURSU SYGNALISTKI MYŚLIWSKIEJ „O RÓG ZBRAMIRA”.