Artykuły

8. Działania wspierające i rozwijające ich umiejętności osobiste i społeczne uczniów

A. Działania i zajęcia rozwijanie kompetencji społeczno-emocjonalnych uczniów

Bardzo ważną rolą wychowawców i wszystkich nauczycieli w czasie epidemii jest także rozwijanie kompetencji społecznych i osobistych (emocjonalnych) potrzebnych uczniom obecnie, ale także po powrocie do szkoły i w perspektywie ich dalszego życia.
Oto kilka sposobów rozwijania kompetencji społeczno-emocjonalnych uczniów :
Zachęcanie uczniów, aby przestali myśleć tylko o sobie i skupiać się na swoich problemach , ale aby zaczęli myśleć o innych ( spojrzenia z dystansu ) i zadanie pytań typu : „Co mogę zrobić dla mojego przyjaciela, który martwi się sytuacją pandemii?”; „Co mógłbym mu powiedzieć?” Poświęcenie czasu na rozmowę z uczniami i ukazywanie uczniom, że mu na nich zależy ( pytania uczniów co się u nich dzieje), omawianie z uczniami (starszymi) tematów lekcji w nawiązaniu do epidemii, tak by z jednej strony lepiej rozumieli oni bieżące wydarzenia i procesy, z drugiej zaś widzieli przydatność zdobywanej wiedzy w rozumieniu i rozwiązywaniu ważnych problemów.
Promowanie odpowiedzialności i obywatelskiej ( prospołecznej ) postawy, pokazywanie uczniom, że ich zachowania związane z przestrzeganiem zaleceń sanitarnych i zasad izolacji społecznej mogą zmniejszyć ryzyko zakażenia innych i własnego.
Pomoc uczniom w budowanie poczucia wspólnoty i przynależności do społeczności klasy szkolnej poprzez kultywowanie zwyczajów klasowych i promowanie działań wzmacniających więź i dobrą atmosferę w klasie np. zrobienie zdjęć w specjalnych okolicznościach i podzielenie się nimi na platformie internetowej, nagrywanie filmów dla kolegów i koleżanek z klasy i przekazywane uczniom, którzy nie maja dostępu do internetu, np. przez telefon komórkowy.
Zaproponowanie uczniom ćwiczeń i zajęć pozwalających im odreagowanie napięć i stresów ( ćwiczenia oddechowe, relaksujące, ćwiczenia w bezpiecznym wyrażaniu emocji ).
Rozmowa z uczniami na temat sytuacji na świecie w celu wyważonej analizy sytuacji ( przy okazji nauka selekcji informacji i krytycznej analizy mediów), z jednej strony osłabienie nieuzasadnionych obaw (szokujące prognozy przyszłości), ale jednocześnie uczenie radzenia sobie z niepewnością.

B. Strategie i metody wspierania ucznia – pomysły dla wychowawców

Interesujące pomysły działań dotyczących pracy z uczniem w czasach pandemii zaproponował J. Pyżalaski w publikacji Edukacja zdalna...
Celem tych propozycji jest wspieranie uczniów w radzeniu sobie z doświadczanymi skutkami sytuacji kryzysowej.
Autor zaproponował trzy strategie działań :

- Działania informacyjne
- Działania edukacyjne
- Działania alternatywne

Działania informacyjne czyli co uczeń powinien wiedzieć, żeby poczuł się lepiej i sprawnie przeszedł kryzys?

- Prowadzenie lekcji wychowawczych przez wychowawcę, psychologa, pedagoga poświęconych pandemii i jej konsekwencjom dla naszego zdrowia psychicznego( spojrzenie na zagrożenia ale i na szanse, spojrzenie całościowe, koncentrujące się nie tylko na niepokoju i lęku, ale także na dostrzeganiu szans na rozwój,
- Dzielenie się tym, co łączy, stanowić może okazję zarówno dla interakcji, jak i budowania wspólnoty.
-Ważne, żeby uczniowie wynieśli z lekcji przekonanie, że obecna sytuacja jest do zmiany. Nadzieja na zmianę to ważny czynnik leczący w psychologii. Działania edukacyjne czyli co uczeń powinien umieć, żeby lepiej radzić sobie z sytuacją kryzysową?
- Lekcje poświęcone rozumieniu własnych emocji i emocji innych, wyrażania ich i radzeniu sobie z trudnymi emocjami (lękiem, obawami, złością, smutkiem, stratą, żalem, frustracją).
- Zachęcania do wyrażania emocji w rozmowie indywidualnej ale też w grupie.
- Uczenie radzenia sobie ze stresem, nawiązywanie kontaktów, podejmowania konstruktywnych działań, itp.

Działania alternatywne

-Zachęcenie uczniów, którzy dobrze radzili sobie w rozmowie o kryzysie i emocjach, do wspierania poprzez komunikatory szkolnych kolegów i koleżanek.
-Zachęcenie uczniów lepiej radzących sobie z nauką do pomagania w nauce rówieśnikom.
-Wykorzystanie sztuki, działań artystycznych- pisanie pamiętnika (tradycyjnego lub online), pisanie wierszy, opowiadań, rysowanie, malowanie, taniec.

Warto motywować uczniów do tego rodzaju aktywności.